Cộng đồng mạng lo ngại Facebook sẽ có nhiều tick xanh (blue tick) lừa đảo, bán hàng giả, thậm chí làm giảm giá trị của mạng xã hội này cũng như gây nên thảm họa trong thời gian tới…
CEO Meta Mark Zuckerberg vừa thông báo báo dịch vụ tick xanh cho tài khoản mạng xã hội này sẽ có giá khoảng 285.000 đồng (12 USD/tháng trên Web, 15 USD/tháng trên iOS).
Theo giới thiệu, Meta Verified (tên dịch vụ tick xanh trả phí của Meta – công ty mẹ của Facebook và Instagram) là dịch vụ dành cho tài khoản cá nhân và tài khoản chuyên nghiệp phù hợp với các yêu cầu của nền tảng. Các tài khoản doanh nghiệp hiện chưa thể đăng ký sử dụng dịch vụ này. Gói “Tick xanh thuê bao tháng” mà Facebook sẽ thử nghiệm ở Úc và New Zealand và sau đó sẽ mở rộng qua các nước khác.
LO NGẠI BÁN HÀNG GIẢ, LỪA ĐẢO VÌ TICK XANH
Thực tế, người thuê bắt buộc phải trải qua quá trình chứng thực (Verification) chứ không phải cứ thuê là được tick xanh. Bắt buộc người thuê phải sử dụng đầy đủ tên thật như trên “government ID” (chứng minh nhân dân, căn cước công dân, hộ chiếu…). Một khi đã được cấp, nếu muốn đổi tên tài khoản, username, sinh nhật hay hình đại diện thì phải đi qua quy trình xác minh lại (và có thể “fail”). Người có “Meta Verified” xanh sẽ được tăng mức độ tiếp cận các trạng thái của họ (status).
Theo chuyên gia công nghệ Bùi An, việc thu phí dùng tick xanh là hành động cố gắng tận thu để tăng lợi nhuận cho Facebook (Meta) giữa lúc Hãng đang sụt giảm doanh thu nghiêm trọng. Tuy vậy, việc này cũng sẽ mang lại nhiều hệ quả. Dễ thấy nhất là người có tick xanh mà không buôn bán, không thu lợi nhuận gì trên Facebook, ít ai sẽ bỏ tiền ra mua (trừ những người ham thích “sống ảo”). Và Facebook hoàn toàn có thể thu hồi tick xanh của những người không có nhu cầu cũng không ảnh hưởng gì đến họ.
Đối với những người buôn bán trên Facebook, có lẽ họ vẫn sẽ chịu chi để có thể gia tăng “mức độ uy tín” mong muốn bán hàng. “Nhưng như thế sẽ thành ra những người mang tick xanh toàn là con buôn cả. Khi đó tick xanh trở thành “xác nhận con buôn” chứ không phải “xác nhận người nổi tiếng” như lúc ban đầu Facebook cấp cái tick này”, Bùi An viện dẫn.
Ở Việt Nam, tick xanh được chủ yếu dành cho các người nổi tiếng, người có sức ảnh hưởng (KOL) muốn được người khác thừa nhận hơn là tự Facebook thấy họ cần được thừa nhận. Thực tế, một số KOL, người quảng bá thực phẩm chức năng hay người làm nghề kinh doanh, thậm chí những người kinh doanh, tư vấn thổi giá tiền ảo, bán hàng đa cấp, dân “lùa gà” chứng khoán, lừa đảo… rất cần tick xanh để dễ dàng cho mục đích của mình.
“Điều mà chúng tôi e ngại là người dùng, người mua hàng qua mạng xã hội sẽ tin và khó kiểm chứng thông tin từ các nhân vật được “đóng dấu tick xanh” và sẽ không thiếu những trường hợp lợi dụng tick xanh (mua rất rẻ) để lừa đảo, bán hàng lậu, hàng không rõ nguồn gốc, quảng cáo không đúng sự thật… Từ đó, gây bất ổn trên mạng xã hội vì không phải ai cũng biết để kiểm chứng thông tin”, chuyên gia Bùi An cảnh báo.
GIẢM GIÁ TRỊ, THẢM HỌA MẠNG XÃ HỘI
Theo đánh giá của Bùi An, đây là một bước đi chưa thật sự ổn của người đứng đầu Meta. Trong ngắn hạn thì thu được tiền của đại đa số những người mua bán qua mạng xã hội nhưng về lâu dài sẽ làm giảm giá trị và những lợi ích cốt lõi Facebook có thể mang đến cho người dùng.
Trước đây, tick xanh chủ yếu để có uy tín, có uy tín trên mạng bằng hình thức để dễ dàng dùng uy tín đó chia sẻ thông tin, suy nghĩ và mang tính tính tích cực cho cộng đồng. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng tick xanh để đảm bảo sự chính chủ, hay an toàn cho tài khoản, hay sự duy nhất… là không thực tế, là sự “lươn lẹo” của Facebook.
Nickname Cuhiep Trần, Admin diễn đàn Tinhte cho biết: Nếu có định mua tick xanh thì mình sẽ mua để chia sẻ trải nghiệm người dùng về sản phẩm công nghệ chứ không cần Facebook phải chứng minh cho sự tồn tại thực sự.
Quý IV/2022, Twitter đã ra mắt dịch vụ mua tick xanh xác thực tài khoản với giá 8-11 USD/tháng. Đây là một trong những kế hoạch tham vọng mà tỷ phú Elon Musk triển khai sau khi mua lại mạng xã hội này. Tuy nhiên khi triển khai, dịch vụ của Twitter đã bị cả người dùng và khách hàng quảng cáo đánh giá là “thảm họa” khi tạo ra làn sóng tài khoản giả mạo mua tick xanh.
Hiện, Instagram chưa công bố mức phí hàng tháng của dịch vụ cấp tick xanh xác thực. Giới thiệu của ứng dụng về dịch vụ này cũng ghi rõ chưa cung cấp tới thị trường Việt Nam.
Tuy nhiên, phần giới thiệu cũng nêu rõ tick xanh khi mua trên Instagram sẽ không thể chuyển đổi sang tài khoản Facebook. Nếu người dùng có nhiều tài khoản Instagram, mỗi tài khoản sẽ phải đóng phí riêng hàng tháng để có tick xanh và các tiện ích đi kèm.
Hiện việc đăng ký xác thực tài khoản và nhận tick xanh trên Instagram được đánh giá là không dễ dàng. Thậm chí đã xuất hiện các chợ đen bán tick xanh Instagram, nơi người dùng phải trả tới hàng chục nghìn USD để mua dấu xác thực.
NHIỀU PHIỀN TOÁI VÌ TICK XANH
Nickname Cuhiep Trần, Admin diễn đàn Tinhte chia sẻ: “Mình từng có tick xanh trên tài khoản trước đây là Hiệp Trần. Nhưng sau vài lần bị khoá vì “vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng” của Facebook, Cuhiep đã bị mất luôn cái tài khoản và không có chỗ nào để nhờ hỗ trợ, không lấy lại được dữ liệu. Hiện, mình đang dùng một cái tải khoản Cuhiep Trần mới tạo sau này và không có tick xanh.”
Để có tick xanh trước đây, anh Cuhiep đã điền cái đơn yêu cầu của Facebook, cung cấp các thứ họ cần nhưng không thành công. Qua sự giúp đỡ của người bạn, cũng không được tick xanh nhưng Cuhiep cũng được nhiều nơi chào mời dịch vụ làm tick xanh và chi phí khoảng vài chục triệu nhưng anh vẫn từ chối không làm. Một thời gian sau, Facebook tự cấp tick xanh cho Cuhiep và cũng khó hiểu cho việc xác thực này.
Theo anh Cuhiep, từ khi có tick xanh thì tài khoản bị “treo, khóa đều hơn, kiểu như bị soi nhiều hơn”. Chẳng hạn, đưa lên mạng hình ảnh dĩa thịt heo, các quan điểm trái chiều gây tranh cãi cũng khiến anh bị blocked cả tháng. Thậm chí, cũng cùng hình ảnh như thế mà có đối tượng bị blocked, đối tượng lại không bị blocked và lý do hết sức chung chung “do vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng.”
Một phiền toái khác, anh Cuhiep bị giả mạo nickname trên Facebook. Mặc dù có tick xanh nhưng khi search tên cuhiep trên Facebook thì xuất hiện khá nhiều nick giả có cả hình ảnh, tên giống Cuhiep và cũng không ít trang (page) cũng giả danh Cuhiep và anh đã nhờ cộng đồng report mãi mà cũng chẳng hề hấn gì.
